Kaczawskie wędrowanie: Dziwiszów - Podgórki - Silesia - Maciejowa

Powędrowaliśmy w Góry Kaczawskie, we wschodnią część Grzbietu Południowego; do Podgórek, na Maślak, do Przełęczy pod Kobyłą i - wreszcie do Maciejowej i na Zabobrze. Przepiękna (za piękna?) pogoda, niezwykle wyciszające i pocieszające widoki, kawał historii w pigułce – wszystko to sprawiło, że 25-kilometrowa trasa w żadnym wypadku nie była katorgą: do domu wróciliśmy wprawdzie o zmierzchu, ale szczęśliwi i zadowoleni. Na mapie oznaczyłem trasę, a tutaj kilka wrażeń i zdjęć.

Pokaż 3.IX.2011 Dziwiszów-Podgórki-Zabobrze na większej mapie
Etap I – do Podgórek

W Dziwiszowie ku górze, aż do Przełęczy Widok (Kapelli). Kilka wrażeń z tego fragmentu I etapu:

Dwa potężne domy w bogatym niegdyś Dziwiszowie Górnym (Berbisdorf). Przepięknie zadbane obejścia, odremontowane fasady. Aż się oczy cieszą!

Na Przełęczy Kapella - po przekroczeniu DK 365 widok na Łysą Górę z Mikrostacją

Z Kapelli w kierunku Karkonoszy i widocznej również Jeleniej Góry

Wrześniowe "śniadanie na trawie" (godzina 9:00) na Kapellańskich łąkach

Z Kapelli drogą polną w dół, do Podgórek... o wsi słów kilka(naście):

Niemiecka nazwa wsi – Tiefhartmannsdorf – pochodzić ma od nazwiska Hartmann: na wleńskim zamku, pośród najzacniejszych rycerzy Henryka I zwanego Brodatym, znajdował się się niejaki Hartmann, który sprowadził w głęboką dolinę potoku Świerzawa niemieckich osadników i założył tam „Hartmannsdorf”, wieś Hartmanna. A ponieważ koło Lwówka Śląskiego znajdowała sie wieś Groß-Hartmannsdorf (Raciborowice), wkrótce ówczesną nazwę Podgórek przemianowano na Tiefhartmannsdorf, co przełożyć można jako „Nisko położona wieś Hartmanna”. Przybywać w te piękne okolice raczyli książęta i rycerze z Wlenia, by oddać się rozrywkom polowania, wkrótce więc powstał książęcy dom myśliwski, Jagdhaus, który nabył niejaki Tietze von Zedlitz, uważany za protoplastę rodu Zedlitzów na Śląsku.
W 1600 r. w Podgórkach zmarł kolejny z dziedzicznych właścicieli, George Heinrich von Zedlitz, i to jego tablica nagrobna eksponowana jest na ścianie kaplicy, obok zaś – tablica nagrobna jego małżonki, Hedwigi z domu Reder (zmarła 30 listopada 1619 r.).
W 1635 r. Tiefhartmannsdorf staje się własnością Kaspara Zedlitza z Pilchowic. Jego syn, 1679 - Kaspar von Zedlitz, pan na Tiefhartmannsdorf i Hohenliebenthal (Lubiechowa) zakłada niewielką wioskę Ratschin (dzisiaj: kolonia Radzyń) u stóp wzniesienia Freudenberg (Radostka, 532 m), nazwaną tak ku czci jego małżonki, z domu von Ratschin właśnie.
Ich najstarszy syn Konrad Gottlieb von Zedlitz und Neukirch wznosi w 1731 r. w Podgórkach nowy pałac, który zyska sławę jako jeden z najpiękniejszych na Dolnym Śląsku.

O pałacu kilka słów później, albowiem na zachodnim skraju Podgórek znajduje się instytucja, która do niedawna słynna była na całą Kotlinę Jeleniogórską: Rozlewnia Wody Źródlanej. Któż nie pamięta tysięcy skrzynek z różnego koloru szklanymi butelkami o pojemności 0,3 l z wodą gaszącą pragnienie w letnie upały? Od 1990 r. rozlewnia jest w rekach prywatnych i w dobie różnistych napitków b/a niewiadomego składu nie jest już monopolistą na lokalnym rynku. Ale działa i - miejmy nadzieję - ma się dobrze! 

Napojowa legenda okołokarkonoska

Naszym celem była wieża widokowa w Podgórkach, odrestaurowana w latach 2006-2009, niegdyś wieża kościoła. Dotarliśmy tam migiem i zabawiliśmy dość długo. Bo warto:

Wieża, kaplica, pozostałości kościoła. Widoczne tablice nagrobne Georga Zedlitza
i jego małżowinki, Hedwigi

Wejście na wieżę z miejsca, w którym niegdyś stał kościół

Spotkani wycieczkowicze z Kartuz: nie wytrzymałem, zrobiłem im krótki wykład przewodnicki

Z kościoła pozostały tylko ściany, ale wszystko pięknie zadbane i zakonserwowane

Nagrobek Bernharda v. Zedlitza

Odczytywanie (i spisywanie) inskrypcji

Schody prowadzące na platformę widokową - bez Frody ani rusz!

Podgórki widziane z wieży

Wszystkie pomieszczenia są wprawdzie dostępne, ale (na szczęście) zamykane na kłódki. Klucze można otrzymać w położonym na przeciwko ładnym domu szachulcowym o numerze 33.

U miłej gospodyni tego domu można odebrać klucze do wieży i innych pomieszczeń

Kolejny podetap to "droga krzyżowa" na Krzyżową (567 m). Warto, bo widoki z góry śliczne, a i miejsce fajne na popas numer 2.

Krzyż na Krzyżowej - z szerokim podestem, na którym ławeczki

Widok na Łysą z Krzyżowej

Góry Kaczawskie - przepiękne

Popas dla wszystkich - w cieniu wierzchołka z krzyżem

Dalej poniosło nas przez wieś aż do "centralnego skrzyżowania" koło byłego parku przypałacowego i niedaleko samego pałacu. A po drodze wiele ślicznych, zadbanych chałup i domów, a także niegdysiejsza szkoła podstawowa, która szkołą nie jest już od 20 lat...

Budynek b. szkoły, dzisiaj własność prywatna (z lokatorami)

Domy remontowane i (pięknie) wyremontowane

Pozostałości pałacu widziane z pozostałości parku...

O pałacu słów kilka (jak zwykle - długich)

W 1874 r. wieś zostaje sprzedana i przestaje być rodową posiadłością rodu von Zedlitz-Neukirch. Nowym właścicielem zostaje malarz historyczny, profesor Ferdinand von Harrach, członek Królewskiej Akademii Sztuk w Berlinie. Wzorując sie na poznanych podczas wojny prusko-francuskiej pałacach znad Loary nakazuje przebudowę pałacu w Podgórkach, zlecając jej realizację Gropiusowi i Schmiedenowi.
Po śmierci Harracha w 1915 r. pałac przechodzi poprzez układy małżeńskie w ręce rodziny Vitzthum von Eckstädt: hrabia Christoph Johann Friedrich, królewski saski minister państwa żeni się z córką Harracha, Elisabeth. Do pałacu kilkukrotnie przyjeżdża król saski Friedrich August. W 1944 r. Christoph Johann Friedrich hrabia Vitzthum von Eckstädt umiera; jego syn ginie na froncie wschodnim w 1941 r. Rządy w dobrach rycerskich przejmuje wdowa po Wolfgangu, Ursula, i sprawuje je do 1945 r., kiedy zostaje przymusowo wysiedlona z pałacu. Do 1947 r., do ostatecznego wypędzenia, mieszka jednak we wsi Podgórki.
Powojenne losy pałacu są dość typowe dla miejsca i czasu: zostaje doszczętnie splądrowany. Po owym zwyczajowym na Ziemiach Zachodnich po wojnie akcie zemsty, umieszono w pałacu dom dziecka, a następnie szkołę rolniczą. 2 października 1961 r. w obiekcie wybuchł pożar (niewykluczone, że na skutek popalenia). Podjęto odbudowę, która trwała do 1966 r., po czym przekształcono go w ośrodek kolonijno-wczasowy łódzkich zakładów włókienniczych. W latach dziewięćdziesiątych zespół pałacowy został sprzedany i do dzisiejszego dnia pozostaje własnością prywatną (pana Marka Fechnera). Obiekt jest niedostępny, choć najpewniej można go zwiedzić po skontaktowaniu się z właścicielem, który nie podołał wymogom konserwatorskim i podobno chce posiadłość, wraz z 200 ha ziemi sprzedać.

Tu kończy się etap I wędrówki. O dalszych perypetyjach w następnych "odcinkach" - już bez opisów obiektów, albowiem poruszaliśmy się w drodze powrotnej wyłącznie pośród natury nieskalanej działaniem człowieka, a przynajmniej nie w sensie budowlanym.