Tyrolczycy z Mysłakowic w Chile

Na stronie Süd-West-Rundfunk znajduje się reportaż o Tyrolczykach, którzy w drugiej połowie XIX w. wyemigrowali do Chile. Była to ich kolejna przeprowadzka, albowiem wyjeżdżali oni nie z Tyrolu austriackiego, lecz ze wsi Erdmannsdorf-Zillerthal, położonej nieomal u podnóża Śnieżki, a znanej dzisiaj jako Mysłakowice (przez krótki okres po wojnie także jako Turońsk). Filmu nie mogę zamieścić w tym blogu ze względu na przepisy o prawach autorskich. Przetłumaczyłem więc fragment, który rozgrywa się właśnie w Mysłakowicach (oraz w niewielkich fragmentach w Wojanowie i Łomnicy, a także w kościołku Wang w Karpaczu Górnym). Tłumaczenie obejmuje tekst towarzyszący filmowi od 14 minuty 06 sekundy do 17 minuty 45 sekundy.

Tutaj znajduje się reportaż pt. "Chilenen aus dem Zillertal" ("Chilijczycy z Zillertalu"). Natomiast poniżej zamieszczam tłumaczenie narracji:

(...) Jak musiał się czuć, gdy opuszczał Zillertal, by udać się na Śląsk. Tutaj, do Erdmannsdorf-Zillerthal (Mysłakowice), opodal Jeleniej Góry na Dolnym Śląsku, u stóp Śnieżki. Król pruski, Fryderyk Wilhelm III przyjął 416 protestanckich emigrantów religijnych, nadał im ziemię i nakazał wznieść domy w stylu tyrolskim. Gustavo (Kausel Kröll), z wykształcenia architekt i rolnik w Chile, jest zachwycony, jego szkicownik szybko się zapełnia.
- Czy można zidentyfikować domy według starych numerów, czy mają teraz całkiem inne numery?
- Musimy to sprawdzić, pewnie te nowe numery są inne, niż te dawne. Ale.. kto ucieka, ten dociera do Erdmannsdorf, do Zillerthal, albo do Chile.

[Dr. Horst Berndt. VSK] - W pewnym sensie stoimy tu przed najważniejszym domem tyrolskim, który najdobitniej pokazuje ich zabytkowy charakter. Johannes Luplasser był cieślą, a więc wcale nie jednym z bogatszych chłopów, którzy przybyli tu z Tyrolu z pokaźnymi sumami pieniędzy; za swoje gospodarstwo musiał płacić długoletnią dzierżawę, czynili to także jego potomkowie. Był cieślą i wpadł na pomysł, by na balkonowej balustradzie umieścić dziękczynny napis dla pruskiego króla: „Gott segne den König Friedrich Wilhelm III.” (Pobłogosław Boże króla Fryderyka Wilhelma III). [...] Przy tym domu widzimy rzecz szczególną, a mianowicie tę rampę. Również ona wywodzi się z Tyrolu, gdzie jednak miała sens. Wiele domów stało bowiem na stromych zboczach, tak więc budowano od strony wznoszącej się rodzaj mostu bezpośrednio do stodoły. Tutaj zaś nie miało to większego sensu, tu wozy trzeba było wpychać na górę. Proszę sobie wyobrazić załadowany wóz zaprzężony w dwa konie, by tam wjechał, pchać go musiało kilka osób. Jednak taka była tradycja, ta rampa stanowiła część gospodarstwa, a więc rampy takie znajdują się również przy innych domach, jednak większość jej nie posiada.

Mysłakowice - taką nazwę nosi Erdmannsdorf-Zillerthal od chwili, gdy po II wojnie światowej wieś stała się polska. Nie tylko Niemcy, także wszyscy ci, których przodkowie pochodzili z Tyrolu, zostali wypędzeni. Po raz drugi, po ponad 100 latach.
Pałac Wojanów i pałac Łomnica - dwie wspaniale odrestaurowane siedziby arystokratyczne, stanowią dzisiaj filary turystyki na Dolnym Śląsku.
Tutaj, przed niegdysiejszą letnią rezydencją króla pruskiego,  w której dzisiaj mieści się szkoła, znajduje się szczególny pomnik: Johanna Fleidela, duchowego przywódcy religijnych uciekinierów z Zillertal, których austriacki cesarz Ferdynand postawił przed trudną alternatywą: by stali się katolikami, lub by wyemigrowali do krainy oddalonej o ponad 700 km od tyrolskiej ojczyzny.

(17' 22'') Wycieczka do architektonicznego klejnotu u stóp Śnieżki: drewniany kościół Wang, zbudowany w XII w. w Norwegii, zakupiony w 1841 r. przez króla pruskiego i ponownie wzniesiony w Krummhübel, dzisiejszym polskim Karpaczu. Od tego czasu służył ewangelikom za świątynię (17' 45'').

(Dziękuję Jackowi Jakubcowi, kasztelanowi Dworu Czarne, za podesłanie linku)